Dordtse Lenghenhof - Restauratie van het goudleerensemble uit de Regentenkamer
Het goudleren ensemble in de Regentenkamer dateert uit 1755 en is een representatief voorbeeld van de Rococo- of Lodewijk XV-stijl. Het ensemble omvat goudleren behang dat bijna alle vier de muren bedekt. Tussen 2017-2018 is het ensemble in de studios van SRAL in Maastricht behandelt.
Opbouw van het goudleer
Het goudleer behang is niet zomaar een wanddecoratie - het is een meesterwerk van ambacht en schoonheid. De picturale lagen op kalfsleer onthullen een verbazingwekkende techniek en aandacht voor detail.
Elke strook goudleer, ongeveer 2,50 meter lang, is met de hand beschilderd en vervolgens samengevoegd tot een naadloos vlak dat de hele muur bedekt. De voorstelling, met zijn kronkelende ranken, bloemguirlandes en sierlijke vogels, herhaalt zich langs de banen, maar elk paneel vertoont subtiele verschillen in kleur en vorm.
Het proces begint met het samenstellen van vellen kalfsleer, die vervolgens worden bekleed met bladzilver en een dikke harslak die het geheel een gouden glans geeft. De kunstenaars brengen vervolgens de basisschets aan en stempelen reliëfpatronen rondom de voorstelling, waardoor de egale glans van het metaal wordt doorbroken en reflecties worden geaccentueerd.
Daarna wordt de voorstelling polychroom ingeschilderd met olieverf, waarbij verschillende lagen en kleureffecten worden toegepast, waaronder transparante glazuren om diepte en levendigheid te creëren. Ten slotte worden partiële glanslagen aangebracht, waardoor de subtiele nuances van matte en glanzende oppervlakken ontstaan.
Het resultaat is een meesterwerk van licht en kleur, waarbij de verschillende metaaleffecten en reflecties het mogelijk maken om de voorstelling op elk moment van de dag te bewonderen, zelfs bij spaarzaam licht.
Het geheel van de picturale lagen is een samenspel van verschillende metaaleffecten, matte en glanzende verflagen en partiële vernislagen. De oorspronkelijk bedoelde effecten zijn hier duidelijk zichtbaar: van links naar rechts normaal licht, ultraviolet fluorescentie straling en twee strijklichtopnamen.
De restauratie
Het goudleerbehang, bestaande uit 17 banen met een oppervlakte van ongeveer 27 m², onderging een zorgvuldige behandeling in de ateliers van SRAL in Maastricht. Gedurende de behandeling werd het behang nauwkeurig gedocumenteerd, voor, tijdens en na de behandeling.
Met behulp van zachte kwasten werd stof van de voorzijde verwijderd, gevolgd door een behandeling van hardnekkige vuilaanslag. Na reiniging bleek dat de goudlak en het bladzilver op sommige plekken verkleurd waren, waardoor het gouden effect niet uniform was geworden. Om dit te corrigeren, werden retouches aangebracht op de gouden achtergrond.
Sterke deformaties rondom nieuw ontstane scheuren of oude reparaties zijn gladgemaakt door lichte bevochtiging van het leer vanaf de achterzijde en droging onder druk. Nieuwe scheuren kregen vanaf de achterzijde nieuwe patches/verstevigingen.
Na restauratie werden de goudleerbanen weer teruggeplaatst in de Regentenkamer met behulp van een ophangsysteem.
