Stadhuis in Maastricht - Wandbespanning uit de Burgemeesterskamer
De wandbespanning uit de Burgemeesterskamer van het Stadhuis in Maastricht is een uniek Chinoiserie goudleer dat als één van de weinige, zelfs wereldwijd, nog als ensemble in situ bewaard is gebleven. In de loop der jaren is het sterk vervuild. Later aangebrachte vernissen zijn vergeeld en de opspanning is aan verbetering toe.
Het betreft hier een handbeschilderd ‘lederen behang’ met een doorlopende voorstelling van Chinese en Japanse motieven. Het is destijds speciaal voor de Burgemeesterskamer vervaardigd op bestelling van Burgemeester Van Slijpe. De opdracht werd in 1737 uitgevoerd door een Londens goudleer atelier. Een jaar later werd het behang geplaatst in Maastricht. De kosten ervoor bedroegen alles bij elkaar ca. 1200 gulden. Het gaat in totaal om ca. 66 m2 beschilderd leer.
Kort samengevat bestaat ‘goudleer’ uit rechthoekig gesneden vellen kalfsleer waarop een laag bladzilver werd geplakt. Vervolgens werd daarop een geel gekleurde, transparante lak gezet waardoor het op bladgoud ging lijken. Dikwijls werden er met houten mallen repeterende reliëfs ingeperst of werden er kleinere ponsmotieven ingestempeld. Daarna pas werd er, over de goudlak heen, een olieverfschildering aangebracht van repeterende motieven. Bij een goudleer als wandbespanning werd vaak op het laatst nog op sommige gedeeltes van de verflaag een partiële vernislaag aangebracht. Door toevoeging van deze lokaal aangebrachte vernislaag werd het geheel een boeiend spel tussen matte en glanzende verflagen op een goudreflecterende ondergrond in de met karsen uitgelichte kamers.
Het bijzondere aan het Maastrichtse goudleer behang is dat de goudleer vellen geen reliëfdruk of ponsstempels bevatten. Het betreft grote vlakken aaneen gelijmde vellen leer, zogenaamd ‘vlak’ leer, waarop een doorlopende voorstelling is aangebracht. Helaas zijn in de jaren ’60 van de vorige eeuw de wandvlakken versneden tot verticale banen.
In 2014 is een baan goudleer behang naar de ateliers van Stichting Restauratie Atelier Limburg gebracht waar vooronderzoek is verricht naar de opbouw en conditie van het leer en de verschillende picturale lagen. Vervolgens is een proefrestauratie uitgevoerd. Diverse behandelingsmethodieken zijn toen getest en toegepast om de mogelijkheden van een structurele en esthetische behandeling inzichtelijk te maken. Daarbij werd er uiteraard rekening mee gehouden dat de esthetische verschijningsvorm van het verouderde object niet te veel wordt aangetast. Op basis van deze proefrestauratie kon een weloverwogen behandelplan voor het gehele goudleer ensemble worden gemaakt.