Polychromie Conservering - PoCo
Het Project PoCo (1 juli 2024 - 30 juni 2027) richt zich op het opleiden van een nieuwe generatie specialisten in de conservering van polychrome objecten. De kennisoverdracht vindt plaats in een meester-gezelsetting, in samenwerking met verschillende projectpartners uit Nederland, België en Duitsland.
Achtergrond project
Verschillende musea en een aantal kerken en kloosters in Nederland hebben belangrijke collecties gepolychromeerde beelden in steen en hout. Het verlies van de kennis op dit gebied vormt een bedreiging voor het behoud van dit kostbare en zeldzame (religieuze) erfgoed. De specialisatie ‘Polychromie’ in de opleiding tot restaurator bestaat niet meer in Nederland. Dit is een gemis voor zowel het museumveld als het breed ontwikkelde restauratievakgebied.
Op dit moment maken erfgoedinstellingen in Nederland gebruik van twee polychromiespecialisten, die binnen enkele jaren de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. SRAL wil de bestaande kennis en vakkundigheid van deze en andere Europese vakspecialisten borgen en overdragen op een nieuwe generatie restauratoren. Het gaat zowel om praktische vaardigheden en behandelingen als om het duiden van verschillende historische lagen, het onderscheiden van schadefenomenen en het toepassen van verschillende onderzoeksmethoden, cruciaal voor het goed restaureren van polychrome sculptuur.
Inhoud
Het Project PoCo richt zich op het opleiden van een nieuwe generatie specialisten in de conservering van polychromie. Drie junior restauratoren krijgen gedurende drie jaar praktijkgericht onderwijs om specialist te worden in polychrome sculptuur. Deze kennisoverdracht vindt plaats in een meester- gezel setting. De opleiding wordt voornamelijk uitgevoerd in Maastricht bij SRAL onder leiding van Arnold Truyen, met gastlessen van de tweede Nederlandse specialist, Aleth Lorne. Daarnaast lopen de drie junior restauratoren stage bij experts in België en Duitsland: het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK-IRPA) in Brussel en het Suermondt Ludwig Museum in Aken.
De intensieve samenwerking gedurende het project tussen de senior specialisten/opleiders, een jonge generatie restauratoren en aantal Nederlandse musea met belangrijke polychrome collecties (de PoCo-partners) legt de basis voor continuïteit in kennisoverdracht en -ontwikkeling binnen een doorlopend professioneel netwerk.
De drie geselecteerde junior restauratoren zijn:
Ausrine Dambrauskaite, Rosanne Snijders, en Manon Antenbrink
Voorbeeldwerken
In het project wordt gewerkt met polychrome kunstwerken uit collecties van de projectpartners. Tien werken zijn geselecteerd, die representatief zijn voor verschillende stijlperiodes van de Maaslandse kunst, Middeleeuwen, Renaissance, Barok en Neogotiek. Deze werken vragen om verschillende restauratie-vaardigheden, die typisch zijn voor polychromie, zoals microscopisch vrij-leggen, verflaag-herkenning, schoonmaak, ontstoren en retoucheren, tot aan het uitvoeren van reconstructies. Door inhoudelijke participatie van de deelnemende collecties wordt ook de vaak complexe besluitvorming meegenomen, afhankelijk van de functie van het kunstwerk: religieus, museaal, herbestemming e.d. De tien werken worden tijdens het project onderzocht volgens de huidige standaarden: met dwarsdoorsneden, röntgenonderzoek, reconstructies in 3D etc. Op dit (voor)onderzoek kan de eventuele uitvoering van de uiteindelijke restauratie worden gebaseerd.
Project partners
Musea:
Bonnefanten - Maastricht
Museum Boijmans Van Beuningen - Rotterdam
Museum Catharijneconvent - Utrecht
Centraal Museum- Utrecht
Museum Krona – Uden
Limburgs Museum - Venlo
Rijksmuseum - Amsterdam
Rijksmuseum Twenthe – Enschede
Museum W - Weert
Overige instellingen:
Bisdom Roermond
Universiteit van Amsterdam - UvA
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - RCE