Stadhuis Den Bosch: Het goudleerbehang uit de Wethouderskamer

Eind januari 2024 werd gestart met de restauratiewerkzaamheden aan verschillende historische kunstobjecten in het stadhuis van Den Bosch. Dit omvat onder andere het goudleerbehang uit de Wethouderskamer, wat is teruggeplaatst in april 2025, en de Burgemeesterskamer wat in 2026 wordt opgeleverd. 

Restauratoren Anna Siegel en Daniëlle Stobbe tijdens terugplaatsing. Credits: SRAL, 2024.

Vooronderzoek

Voorafgaand aan de behandeling heeft een uitgebreid vooronderzoek plaatsgevonden. Dit was essentieel voor het verzamelen en analyseren van materiaal-technische informatie en documentatie over de objecten, evenals voor het bespreken van ethische kwesties met andere experts. Voor elke behandelingsstap zijn tests uitgevoerd om de meest geschikte methoden te bepalen.

Goudleer tijdens behandeling. Detail van de voorkant tijdens testfase. Credits: SRAL.
Goudleerpanelen tijdens behandeling. Restauratoren openen de naden die de panelen scheiden. Credits: SRAL, 2024.

De restauratie

In het atelier in Maastricht werkt een groot team van restauratoren aan de panelen goudleer. De restauratie bestaat uit meerdere fasen. Eerst worden de stukken leer van elkaar gescheiden door de naden te openen, waar nodig wordt consolidatie toegepast om materiaalverlies te voorkomen. Vervolgens wordt de achterkant gereinigd en worden lijmresten verwijderd.

De voorkant wordt schoongemaakt met een Borax-PVA-gel, die op een effectieve en structurele manier oppervlakkig vuil verwijdert. Sommige panelen zijn vervormd, en ook dit wordt aangepakt. Door voorzichtig en gecontroleerd te bevochtigen en druk uit te oefenen, worden de vervormingen gecorrigeerd en weer vlak gemaakt.

Goudleer tijdens behandeling. De restaurator brengt Borax-PVA-gel aan voor oppervlakte-reiniging. Credits: SRAL.

Het SRAL-goudleerteam werkt nauw samen, waarbij ze elkaar afwisselen en aanvullen. Zo zijn alle 92 stukken leer - in totaal 39 m² - binnen een jaar gerestaureerd. Na restauratie volgden nog een aantal stappen in het behandelingsplan: het aanbrengen van nieuwe verbindingsstukken tussen de panelen, het samenvoegen van de lederen panelen, het installeren van een ophangsysteem en uiteindelijk de terugplaatsing in Den Bosch.

Goudleer panelen na restauratie en terugplaatsing.