Plafondschildering in het stadshuis Den Bosch

In het stadhuis van Den Bosch is het bijna driehonderd jaar oude plafond van de burgemeesterskamer schoongemaakt en gerestaureerd. Nicotinevlekken van sigarenrook en insectenuitwerpselen zijn verwijderd, en zowel het houtwerk als de 19e-eeuwse plafondschilderingen zijn zorgvuldig hersteld. Restauratoren van de SRAL voltooiden deze nauwkeurige klus in zes weken.

Schoonmaak met zorg

“Het schoonmaken was een precisiewerk”, vertelt Lise Wolfert, restaurator historische interieurs bij SRAL. “Na grondig onderzoek vonden we de juiste methode. De effen houten delen konden met water en milde zeep worden gereinigd, maar maximaal twee keer, om te voorkomen dat de onderliggende lagen zouden losweken. Voor de geschilderde delen gebruikten we geen water, omdat die veel gevoeliger waren.” Het resultaat is een plafond dat zichtbaar lichter is, vooral de houten planken. Ronald Glaudemans, bouwhistoricus van de gemeente 's-Hertogenbosch, licht toe dat vooral nicotine en insectenuitwerpselen voor de vervuiling zorgden.

Een plafond van drie eeuwen oud

Het plafond dateert grotendeels uit 1744, toen de burgemeesterskamer werd heringericht in Lodewijk XIV-stijl. Historische bronnen wijzen erop dat het plafond toen een andere kleur had. De huidige donkere verf en bladgouddecoraties met bloemen en ranken zijn waarschijnlijk later, in de 19e eeuw, toegevoegd.

Scheuren en gaten

De SRAL-restauratoren ontdekten talrijke scheurtjes in de schilderingen, veroorzaakt door het krimpen van de houten planken sinds de installatie van centrale verwarming in het stadhuis. Deze scheuren maakten de schilderingen kwetsbaar; op sommige plekken liet de decoratie zelfs los. Restauratoren vulden en verlijmden deze beschadigingen, waarbij ze injectienaalden gebruikten om het vulmiddel onder de schilderingen te brengen. Na retouches zijn de herstellingen vrijwel onzichtbaar. In de hoeken is geschilderd op linnen doeken, die in de loop der tijd zijn gaan rimpelen door de spanning tussen het linnen en het hout. Deze rimpelingen zijn stabiel en worden daarom niet behandeld.

Zeldzaam erfgoed

Het stadhuis van Den Bosch bevat diverse zeldzame interieurs en kunstwerken. Sinds 2023 vinden op verschillende plekken in het gebouw restauraties plaats. Kunstwerken, zoals schilderijen uit de burgemeesterskamer en goudleerbehang uit de wethouderskamer, worden in het SRAL-atelier in Maastricht gerestaureerd. De volledige restauratie van de interieurs zal naar verwachting in 2028 afgerond zijn. De gemeente 's-Hertogenbosch informeert over de voortgang van de restauratie van het stadhuis op de officiële website van Erfgoed 's-Hertogenbosch.