Wat is er uitdagender dan het restaureren van een schilderij? Het restaureren van een dubbelzijdig schilderij! Lees hieronder meer over dit bijzondere restauratieproject.  
Bij het restaureren van een schilderij behandelt de restaurator de verflaag en indien nodig, ook de drager. Typische behandelingen van de verflaag zijn consolideren, opvullen en retoucheren. De drager - in het geval van traditionele schilderkunst een linnen doek of een houten paneel - wordt vanaf de achterkant behandelt. Maar wat als de achterkant ook een schilderij is? Hoe gaat de restaurator dan aan de slag?  

Het vaandel uit Baarlo in Limburg heeft ons voor precies deze uitdaging gesteld. Deze bijzondere vaandel bestaat namelijk uit een dubbelzijdige schilderij dat in een textiel genaaid is. Het behoort toe aan het Broederschap van Sint Antonius en Sint Urbanus, die er tijdens processies gebruik van makten. 
Bij aankomst in het restauratieatelier, verkeerde het vaandel in een slechte staat. Verkeerde opslag in een onstabiel klimaat heeft het object ernstig beschadigd. Het doek vertoonde op meerdere plekken vouwlijnen en scheuren. De meest opvallende, kruisvormige scheur bevond zich in het midden. De verf was op veel plekken losgeraakt en afgebladderd. Bovendien was ook het textiel langs het stiksel op sommige plaatsen gescheurd. 
Het was meteen duidelijk, dat het vaandel in deze staat op lange termijn niet behouden kont worden. Daarom stelde SRAL een volledige restauratiebehandeling voor, die het object voor de toekomst veilig zou stellen en tegelijkertijd het aanzien duidelijk zou verbeteren. De behandeling bestond uit het stabiliseren van de verflagen, het herstellen van scheuren, het opvullen en retoucheren van de lacunes, alsmede een behandeling van het textiel. Dit laatste werd gedaan in samenwerking met textielrestaurator Doortje Lucassen.   

Na de structurele behandeling was het tijd voor de esthetische behandeling van het schilderij. De lacunes in de verflaag werden opgevuld en geretoucheerd. Ook hier moest rekening gehouden worden met beide kanten van het doek. In feite moest elke stap vanuit twee perspectieven worden bekeken. Wat betekende dit voor het opvullen en retoucheren? De vullingen moesten in twee lagen aan elke kant worden opgebouwd. De samenstelling van de eerste vulling werd aangepast om deze nog resistenter te maken en zo het doek extra steun te geven. Uiteraard moest het retoucheren tweemaal gebeuren: aan beide zijde werden de lacunes en schades geïntegreerd.  
 

Het resultaat van de behandeling is een groot succes. Het dubbelzijdige schilderij is gestabiliseerd en dichter bij de originele staat gebracht. Nu het schilderij weer terug is geplaatst in het vaandel, kan het weer in zijn volle glorie bewonderd worden. Het vaandel is nog steeds fragiel en het is daarom afgeraden om het in de toekomst voor processies te gebruiken. We wensen de eigenaar van het vaandel en alle leden van het Broederschap veel plezier met dit prachtige object!